Srpska pravoslavna crkva i vernici danas slave Sv Nikolu. Po broju svečara Nikoljdan je najveća slava u Srbiji.
Prema žitijama, Sveti Nikola se rodio u grčkoj koloniji Patari u 3. vijeku (280. godine u maloazijskoj rimskoj provinciji Likiji.
Kada su njegovi roditelji umrli, Sveti Nikola je bogastvo koje je naslijedio podijelio siromašnima.
Početak sveštenike službe Svetog Nikole pripisuje se vremenu vladavine rimskih careva Dioklecijana (284—305) i Maksimilijana (286—305). Dioklecijan je 303. godine izdao naredbu kojom se legalizuje sistematski progon hrišćana širom carstva. Nakon što su oba cara abdicirala 1. maja 305. godine, došlo je do promjene u politici njihovih nasljednika prema hrišćanima. Nikola je bio zatvoren za vreme Dioklecijanovih progona, a oslobođen za vreme Konstantina Velikog.
Sveti Nikola je poznat kao zaštitnik oklevetanih, često ih oslobađajući sudbine nevino osuđenih, zaštitnik moreplovaca i drugih putnika. On je takođe zaštitnik Svete Rusije i Grčke, milosrdnih bratstava i gildi, dece, mornara i neudatih devojaka, trgovaca i zalagaoničara i evropskih gradova poput Friburga (u Švajcarskoj) i Moskve. Jednu od prvih njemu posvećenih crkava, sagradio je u 6. veku Justinijan u Carigradu. Praznuje se kao dečji praznik po katoličkim zemljama Evrope, naročito u Nemačkoj, Holandiji i Belgiji, ali i u Sloveniji i Hrvatskoj i mnogim drugim zemljama sveta; tada deca dobijaju poklone ukoliko su bila poslušna. Zaštitnik je grada Amsterdama i države Rusije.
Sveti Nikola je zaštitnik moreplovaca, ribara, brodova i plovidbe. Takođe je zaštitnik mnogih gradova i luka (posebno u Grčkoj i Italiji). U grčkom folkloru Sveti Nikola se opisuje kao „gospodar mora“. U modernoj Grčkoj i Srbiji on je jedan od najpoštovanijih svetitelja. Takođe on je zaštitnik države Grčke.