Klupko tajni o skeletima pohranjenim u dubini Petničke pećine počelo da se razmotava

Centar za interdisciplinarna istraživanja Inter Logos iz Valjeva na sinoćnoj tribini u Valjevskoj gimnaziji predstavio je rezultate novih otkrića u Petničkoj pećini.

Podsećamo, otkriće pećinske grobnice iz antičkog perioda sa 28 skeleta, mahom dece i adolescenata, koja je bila pod vodom, od strane mladih speleologa Društva istraživača “Vladimir Mandić Manda”, bila je vest koja je lane privukla veliku pažnju arheološke, ali i šire javnosti. U međuvremenu, analizama skeleta i samog lokaliteta u dubini Petničke pećine, koji je sa pravom poneo naziv Dvorana istraživača, došlo se i do važnih odgovora na pitanja kada su tela preminulih pohranjena na tako skriveno i teško pristupačno mesto, odnosno, od čega su umrli ti ljudi.

Kako kažu arheolozi Vladimir Pecikoza iz Istraživačke stanice Petnica i Radivoje Arsić iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Valjevu, ispostavilo se da na Balkanu postoji slična kolektivna pećinska grobnica. Naime, od dr Domagoja Pertića iz Arheološkog muzeja u Dubrovniku, dobili su informaciju da je na području Korduna otkrivena pećina u kojoj je sahranjeno 35 individua, tako da su Kordun i Petnica jedini primeri kolektivnog pećinskog sahranjivanja u Evropi.

„Analizom skeleta pokazalo se da ljudi sahranjeni u Petničkoj pećini nisu umrli nasilnom, nego prirodnom smrću. Naše mišljenje je da je uzrok njihove smrti virusna ili bakterijska infekcija, odnosno, kuga, lepra ili kolera. Gde je veza sa pećinom na Kordunu i tamo sahranjenim telima? U tome što pisani izvori sa tog područja navode da je u periodu između 2. i 3. veka tamošnja populacija bila pogođena epidemijom kuge koja je zahvatila taj deo Rimnskog carstva. A analiza kostiju iz Petničke pećine metodom C-14 takođe pokazuje da i one datiraju iz tog perioda. Zbog toga pretpostavljamo da si, kao i ljudi sa Korduna, oni koji su sahranjeni u Petničkoj pećini takođe bili žrtve kuge, na šta upućuje i to da su njihova tela pohranjena u dubini pećine“, smatraju arheolozi.

Da bi se njihove pretpostavke potvrdile, uzorci kostiju poslati su i u Nemačku, gde će ih dr Maria Spyrou sa Univerziteta Tubingen, stručnjak za patogene u istoriji ljudske civilizacije, takođe analizirati, a ti rezultati se očekuju za oko mesec i po dana.

Nova istraživanja otkrila su i kako su skeleti stari oko 17. vekova završili u pećinkoj vodi, gde su ih speleolozi Društva „Vladimir Mandić Manda“ i pronašli.

„Nakon više ponovljenih ulazaka do lokaliteta, definitivno smo utvrdili da su tela bila položena na prirodnoj stenovitoj polici. Međutim, ona je jednom trenutku uništena, pošto je na nju pao kameni blok koji se odvojio sa tavanice pećine. Petnička pećina je kroz vekove uvek bila hidrološki aktivna, tako da verujemo da se nekada jedan od kanala kojim prolazi voda otvorio i da je onda voda prodrla do Dvorane istraživača i skelete potopila. Zaključujemo takođe da su oni koji su tu tela sahranili, do tog mesta došli iz dela pećine gde sada izlazi rečica Banja, koji je tada bio suv, s obzirom da je prilaz do lokaliteta iz pravca Aždajinog jezera, odakle smo mi došli prilikom otkrića, izuzetno nepristupačan“, pojašnjava speleolog Danilo Tomić.

Prva istraživanja Petničke pećine bila su još pre 130 godina i tada su prvi praistorijski lokalitet u Kneževini Srbiji istraživali arheolozi Đorđe Jovanović i Mihailo Valtrović, kao i geograf Jovan Cvijić. Sada se valjevskim pridužio i dr Aleksandar Petrović, profesor Geografskog fakulteta u Beogradu, pa je tokom ovog interdisciplinarnog istraživanja utvrđeno da u Petničkoj pećini postoji čitav splet podzemnih kanala koji povezuju podzemno jezro i vrelo Banje.

Konačno, ono što bi dalja istraživanja trebala da pokažu, jeste poreklo ljudi koji su na ovaj način sahranjeni u njoj. Pecikoza i Arsić smatraju da se najverovatnije radi o migrantima koji su se sa istoka kretali u pravcu zapada Rimskog carstva i koji su se privremeno zadržali na našem području. Jer iz tog perioda u blizini Petničke pećine nisu pronađeni tragovi neke stalne naseobine, koji bi upućivali na to da je reč o lokalnom stanovništvu.

Centar za interdisciplinarna istraživanja Inter Logos ovom tribinom o tajnama Petničke pećine započeo je seriju svojih aktivnosti u domenu razvoja, podrške i usavršavanja interdisciplinarnih istraživanja i aktivnosti u oblastima nauke, kulture, umetnosti i obrazovanja.

Foto: V.Pecikoza