Najstarija zgrada u Naselju „Milorada Pavlovića“, Valjevcima poznatije kao radnička, odnosno, Republika Kolonija, posle duže od decenije bez stalnih žitelja, ali konstantno sa boravkom pojedinaca u krajnje nehigijenskim uslovima, dočekala je to da – izgori.
Za sada bez poznatog uzroka, koji tek treba da bude utvrđen, požar u objektu, poslednjoj staroj „žutoj zgradi“ u koloniji, izbio je juče oko 4 časa. Kada su vatrogasci stigli na lice mesta, kako saznajemo, zatekli su dve osobe koje su boravile u prizemlju i srećom su objekat napustile pre nego što se vatra proširila.
Požar u staroj zgradi u radničkoj koloniji
U intervenciji je učestvovalo 9 pripadnika vatrogasno-spasilačke jedinice sa tri vozila, koji su požar lokalizovali. Epilog je da su izgoreli sprat i krov zgrade. Istraga je u toku, a po nezvaničnim informacijama, najverovatnije je do paljevine došlo jer su osobe koje su zatečene na licu mesta, a boravile su u zgradi, koristile sveće u prostoriji punoj tekstila i drugog otpada.
Po priči žitelja naselja, u ovom objektu poslednjih desetak godina niko nije stalno živeo. Prethodno, duži niz godina, praktično od početka 2000-tih, zgrada je bila „dom“ nekolicine što porodica što pojedinaca, koji su se bespravno useljavali, a nakon nekog vremena i iseljavali. Od kako je trajno napuštena, kako pričaju, stecište je beskućnika ili povremenih „posetilaca“. I, posebno ističu, opasno „leglo zaraze“ prepuno najrazličitijeg otpada i fekalija, „gde su se zapatile i zmije i pacovi“.
Požarom se, praktično, kako nam priča premijer Republike Kolonije Dragoljub Tešić, okončala tužna subdina jedne od najstarijih stambenih zgrada u Valjevu. Jer, kako podseća Tešić, nije reč samo o jednoj od najstarijih zgrada u koloniji, koja je podignuta 1947. godine, „nego čak i o jednoj od najstarijih stambenih zgrada u Valjevu“.
Posledice požara
Ukupno ih je u ovom naselju bilo deset, po pet u dva reda, tokom NATO bombardovanja samo je jedna praktično bila teže oštećena dok su ostale, sem ove koju je dokrajčio požar, bile srušene u sklopu obnove naselja nakon 1999. godine kada su građene čuvene „Mrkonjićeve zgrade“ u koje su, između ostalog, useljeni i nekadašnji žitelji ovih „žutih kolonijaških zgrada“.
„Malo je poznato da su ove zgrade podignute kao radnički stanovi, a zanimljivo je da je svaki stan, od ukupno četiri, imao posebno kupatilo i WC, što je u to doba bio čak i visoki standard. U svakom stanu, međutim, u početku su živele su dve porodice radnika Krušika koje su tako, pored kupatila i WC-a, delile i kuhinju, a svaka je imala i svoju sobu. Kasnije, kada se više zgrada zidalo i u gradu i u naselju, pojedinci su se odseljavali jer su dobijali nove stanove, pa je ostala po jedna porodica u svakom stanu“, priča Tešić.
Po njegovim rečima, u „žutim zgradama“ svojevremeno je živeo i prvi upravnik „Krušika“ nakon Drugog svetskog rata, a tu su stanove dobili i neki od najvažnijih i vodećih posleratnih „Krušikovih“ majstora zaslužnih, podseća Tešić, „za razvoj i podizanje ove fabrike“.
„Dakle, na samom početku, niti su ove zgrade, kao ni cela kolonija, bili sirotinjsko naselje. Tek kasnije, kada su te prve porodice dobile nove stanove i odselile se, počela je da dolazi sirotinja i tako nam je ostao epitet sirotinjskog naselja“, objašnjava on.
I posebno ističe, „jer se to stalno zaboravlja“, radnička kolonija je Valjevu samo u sferi sporta podarila tri igrača i jednog trenera FK Crvena Zvezda, „a i proslavljeni reprezentativac Matija Nastasić potiče iz kolonije“.
Inače, zemljište na kojem se nalazi ova zgrada u vlasništvu je države, a pravo korišćenja ima HK „Krušik“.